Mevhibe İnönü Kimdir?
Mevhibe… Bugünlerde çok izlenen TV dizilerinden Vatanım Sensin’deki İsmet İnönü sahneleriyle yeniden gündeme gelen bir isim…
Dizide İsmet İnönü canlandırılırken yer yer ailesiyle ilgili bilgilerin verildiği sahneler de oluyor. Mustafa Kemal’in çağrısıyla cepheye giderken evden nasıl ayrıldığını anlatması, hasta oğlu İzzet’ten bahsetmesi, köstekli saatinin içindeki Mevhibe’nin fotoğrafına bakması vb. sahneler özellikle gençlerin Mevhibe’yi merak etmesine neden oldu. Pek çok kişi internette “Mevhibe kimdir?” araması yaptı.
“Mevhibe kimdir?” diye merak edenler için torunu Gülsün Bilgehan’ın kaleme aldığı “Mevhibe Çankaya’nın Hanımefendisi” kitabı en geniş ve detaylı kaynak olma özelliğini taşıyor. Muhafazakâr bir Osmanlı ailesinde dünyaya gelişinden genç kızlık yılarına, evliliğinden Kurtuluş Savaşı’nı, Lozan’ı, Cumhuriyet devrimlerini yaşadığı yıllara, Pembe Köşk’te ve Çankaya’da yaşadıklarına kadar bütün hayat hikâyesi birinci elden, aile albümünden özel fotoğraflarla anlatılıyor. Anlatılan sadece Mevhibe İnönü’nün hayat hikâyesi değil, aynı zamanda savaşlardan geçen, baştan başa değişen bir ülkede kadınların hikâyesi, 60 yıllık bir aşkın hikâyesi ve çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’nin doğuşunun hikâyesi…
13 Nisan 1916’da evlenmişler, düğünden 21 gün sonra kocasını cepheye uğurlamış ve günlerini cepheden mektup bekleyerek geçirmeye başlamıştı Mevhibe Hanım. Ama bu zorluklar sevgilerini hiç azaltmadı. İsmet Bey yazdığı bir mektupta “Aklımda, hayalimde yalnız sen varsın Mevhibe. Benim bütün âlemi mevcudiyetimi sen dolduruyorsun, benim meleğim. Uçsana. Cenab-ı Hak benim için seni yarattı ve daima başımın ucunda bulunasın diye yarattı. Ne için uçup İsmet’in başı üstüne konmuyorsun?” diyordu. Mevhibe Hanım da “Bu mektubun yerine, ah ne olur, ben gitmiş olsaydım. Emin ol, götürmüş olsaydınız, katiyyen, zerre kadar, kalbime korku, tereddüt gelmiyor. Bilakis, koşa koşa uçarak gitmek, size kavuşmak istiyorum” diye yazıyordu.
Savaş yılları bittiğinde Mevhibe İnönü, zaferin tescili sayılan Lozan Antlaşması için İsmet İnönü’yle birlikte Lozan’daydı. Sonrasında da yeni bir Cumhuriyet’in doğuşuna adım adım tanıklık etti, tanıklık etmekle kalmayıp verdiği destekle bizzat içinde yer aldı. Muhafazakâr bir Osmanlı ailesinden gelmesine karşın önce kendi yaşamında devrim yaparak, Cumhuriyet devrimlerinin benimsenmesinde, kadınların sosyal hayata katılmasında tüm Cumhuriyet kadınlarına örnek oldu. Ata biniyor, çeşitli sosyal etkinliklere katılıyor, organizasyonlar yapıyordu. Ankara'da ehliyet alıp araba kullanan ilk kadınlardan biriydi.
Büyük mücadeleler içinde kadınların her zaman önemli yerleri vardır ama isimleri pek bilinmez, öne çıkmaz. Mevhibe İnönü de o kadınlardan biri. Hayat hikâyesi Osmanlı'nın son yıllarından Cumhuriyet'in doğuşuna, devrimlerden çok partili döneme ve yakın tarihimize kadar pek çok gerçeği bire bir yaşanmış olaylarla anlatıyor. Ortaya soluk soluğa okunan roman tadında bir Cumhuriyet tarihi klasiği çıkıyor. Bu kitap aynı zamanda bugün İsmet İnönü’ye saldıranlara, söylediklerini çarpıtarak karalamaya çalışanlara da bizzat birinci elden yanıt vermiş oluyor.
Bu kitap okunmalı. Cumhuriyet'in nasıl, hangi koşullarda doğduğunu anlamak için, Cumhuriyet'te kadının yerinin nereden nereye geldiğini anlamak için, İnönü ailesini ve Mevhibe İnönü'yü bizzat evinin içinden, yaşadıklarıyla tanımak için okunmalı.
“Mevhibe Çankaya’nın Hanımefendisi” kitabını indirimli ve avantajlı kargo seçeneğiyle almak için tıklayın.